Minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) bracht afgelopen maandag 29 augustus een bezoek aan de werkdesk Oekraïne, waar sinds mei vluchtelingen uit Oekraïne die aan het werk willen terecht kunnen. De werkdesk is een initiatief van Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam (RWC) en Werkgeversservicepunt Groot-Amsterdam (WSP) in samenwerking met uitzendbureaus Olympia, Unique en Manpower. 

Tijdens het werkbezoek, waar ook wethouder Rutger Groot Wassink, portefeuille sociale zaken en vluchtelingen, en Renger Visser, directeur Inkomen van gemeente Amsterdam, aanwezig waren, sprak de minister met diverse mensen uit Oekraïne en de medewerkers van de werkdesk die hen succesvol naar werk begeleidden. Sinds de opening van de werkdesk op 9 mei dit jaar meldden zich al honderden mensen uit Oekraïne bij de werkdesk. Wethouder Rutger Groot Wassink van gemeente Amsterdam: ‘Dankzij de prima publiek-private samenwerking die al bestaat binnen RWC Groot-Amsterdam hebben we dit snel kunnen oppakken’.

In mei ging de werkdesk Oekraïne in Amsterdam-Zuid van start met het begeleiden van vluchtelingen uit Oekraïne die willen en kunnen werken naar een baan in de regio Groot-Amsterdam. De werkdesk wordt bemenst door Oekraïens, Russisch, Engels en Nederlands sprekende medewerkers en geeft antwoord op de belangrijkste vragen, zoals ‘Wat moet je regelen voordat je aan het werk gaat?’ en ‘En hoe vind je een werkgever?’ Ook werden werkgevers gefaciliteerd om in contact te komen met de Oekraïense werkzoekenden tijdens drie meet & greets die de werkdesk organiseerde.

‘Nog vóór de officiële regelgeving zijn we in gesprek gegaan met de Oekraïners in onze gemeente’

Medewerker Robert Oehlers van WSP Amstelveen vertelt over de eerste maanden van de werkdesk Oekraïne. ‘Nog vóór de officiële regelgeving zijn we in gesprek gegaan met de Oekraïners in onze gemeente. Naast het geven van praktische informatie over hoe de belangrijkste zaken in Nederland werken, hebben we degenen die dat wilden de mogelijkheid geboden om te bemiddelen naar werk. Daarbij valt op dat het werkethos bij deze mensen – “ik wil wel 100 uur per week werken” – bijzonder hoog is.’ In tegenstelling tot statushouders hoeven Oekraïners niet in te burgeren en kunnen, als zij willen, direct aan het werk.

Succesverhalen dankzij meertaligheid Oekraïense medewerkers

Sinds de start van de oorlog in Oekraïne ontbrak een wettelijke grondslag voor gemeenten om vluchtelingen uit Oekraïne te ondersteunen bij het vinden van werk. Vanaf 1 juli 2022 geldt voor Oekraïense vluchtelingen die onder Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne vallen de NUG status (niet-uitkeringsgerechtigde). Hiervoor is het nodig dat zij zich registreren bij UWV als werkloos werkzoekende. De nieuwe richtlijn maakt het nu ook mogelijk dat gemeenten ondersteuning kunnen inrichten die passend is.

De 16-jarige Yaroslav vertelde hoe hij via de werkdesk Oekraïne een leuke baan vond bij McDonalds Amsterdam.

Minister Van Gennip luisterde met veel belangstelling naar de verhalen van enkele Oekraïense vluchtelingen die succesvol aan het werk zijn gegaan via bemiddeling van de werkdesk. De 16-jarige Yaroslav vertelde hoe hij via een van de meet & greets met werkgevers een leuke baan had gevonden bij McDonalds Amsterdam. Wat hij leuk vindt aan werken in Nederland? ‘Je ontmoet allemaal mensen van allerlei nationaliteiten en het is goed voor m’n Engels.’ Op de bezorgde vraag van de minister of hij toch ook wel naar school ging, kon Yaroslav haar geruststellen.

‘Doordat ik zowel de Nederlandse werkgever als de Oekraïense vluchteling begrijp en daardoor hun vertrouwen heb, verloopt de bemiddeling soepel’

Een belangrijke succesfactor blijkt de meertaligheid van de medewerkers en intercedenten van de werkdesk. Anna Tomilova is in Oekraïne opgeleid als intercedent en nu werkzaam bij uitzendbureau Manpower. ‘Er zijn genoeg bedrijven in de regio die Oekraïners in dienst willen nemen, ook al spreken ze geen Nederlands of Engels. Doordat ik zowel de Nederlandse werkgever als de Oekraïense vluchteling begrijp en daardoor hun vertrouwen heb, verloopt de bemiddeling soepel.’

Interessante aanpak

Met de hulp van Anna Tomilova vond Vadym Dymenko een baan bij Swapfiets. Weliswaar niet in zijn vakgebied (Vadym is opgeleid als ingenieur), maar hij is niettemin blij dat hij nu werk heeft. ‘Ik dank de Nederlandse regering dat ik deze kans heb gekregen en dat ze zo goed voor mij zorgen.’ De waardering van diploma’s van mensen uit Oekraïne is nog een aandachtspunt volgens Selma Nijhof, manager van Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam: ‘Niet alle diploma’s die de mensen hebben zijn geldig in Nederland. Het zou fijn zijn als daar geld voor vrijgemaakt zou kunnen worden.’

De minister toonde ook interesse in de organisatie achter de werkdesk. Ghizlane Bensi, medewerker van de werkdesk, benadrukt de kracht van samenwerking. ‘We doen het echt met en voor elkaar en kijken daarbij naar waar de expertise zit en niet naar wie nu precies welke functie bij welke samenwerkingspartner heeft. Daar zijn de mooie verhalen uit voortgekomen.’ Wethouder Groot Wassink benadrukt dat door deze succesverhalen ook andere bedrijven interesse tonen om te gaan werken met mensen uit Oekraïne. 

Uitbreiding dienstverlening werkdesk

Vanaf september ondersteunt de werkdesk ook Oekraïners die niet direct aan het werk kunnen, maar bijvoorbeeld extra taalondersteuning nodig hebben of hulp bij het organiseren van kinderopvang. De grootste groep Oekraïense vluchtelingen bestaat immers uit vrouwen met kinderen, weet Ghizlane Bensi. ‘Vrouwen die elkaar kennen van de opvanglocatie proberen dat in eerste instantie onderling te regelen. Dat is mooi om te zien, maar lukt helaas niet altijd. Wij lopen dan aan tegen het feit dat een vrouw een baan heeft gevonden, maar er niet naartoe kan omdat er geen opvang is voor haar kind of omdat de werkgever niet op fietsafstand zit.’

Minister Van Gennip neemt mee terug naar Den Haag dat de werkdesk-aanpak en publiek-private samenwerking succesvol is en wellicht in de toekomst op meerdere plekken toegepast kan worden. Ze wil de voortgang van de integratie van Oekraïense vluchtelingen op de arbeidsmarkt langere tijd volgen en ‘meenemen wat we van de succesfactoren kunnen leren voor de begeleiding van statushouders met een inburgeringsplicht’.

Lees ook de artikelen over het werkbezoek van de minister op AT5 en Het Parool