Voor de tweede keer in vier jaar bevindt de Nederlandse economie zich in een conjuncturele neergang. Naar verwachting krimpt het bruto binnenlands product (bbp) dit jaar met 1%. In de tweede helft van volgend jaar kan de economie weer geleidelijk aantrekken; niettemin zal de groei ook in 2013 nog negatief zijn, te weten –0,6%.
Daarmee komt de economische groei in beide jaren lager uit dan een half jaar geleden werd voorzien, voor een groot deel door de wederom tegenvallende ontwikkeling van de internationale economie. Daarnaast blijven gezinnen en bedrijven zeer terughoudend met hun bestedingen.
Gedurende 2014 gaat vooral dankzij een betere wereldhandel het geraamde groeitempo van de Nederlandse economie wat omhoog en groeit het bbp gemiddeld met 1%. In 2013 stijgt de werkloosheid met 1%‑punt relatief sterk, tot 6,2% van de beroepsbevolking. Ook in 2014 loopt de werkloosheid verder op, zodat dan gemiddeld 215.000 personen meer werkloos zullen zijn dan in 2011.
De overheid neemt noodzakelijke maatregelen gericht op verbetering van het EMUsaldo. Ondanks de stevige economische tegenwind daalt het begrotingstekort naar verwachting van 4,5% bbp in 2011 tot 3,5% bbp in 2013 en 2014. Vanwege de verslechterde economische situatie is de verwachte daling van het tekort kleiner dan ten tijde van de recente kabinetsformatie werd voorzien. Zonder de consolidatiemaatregelen zou het tekort na 2011 verder zijn opgelopen, waarmee de doelstelling van houdbare overheidsfinanciën in het gedrang zou zijn gekomen.
Op korte termijn hebben de consolidatiemaatregelen een negatief effect op de groei, vooral in 2013. Daarnaast verhogen deze maatregelen de inflatie (onder andere door verhoging van de btw, accijnzen en assurantiebelasting) en dragen ze bij aan een verlaging van het reëel beschikbaar gezinsinkomen in 2012 en 2013.
Hoewel in de raming de economische groei vanaf de tweede helft van 2013 geleidelijk aantrekt, is van een stevig conjunctureel herstel geen sprake. Zowel in 2013 als 2014 produceert de Nederlandse economie bijna 4% onder zijn potentiële niveau. Een verbetering daarvan komt sneller binnen bereik indien in Nederland het vertrouwen van consumenten en producenten in 2013 en 2014 geleidelijk herstelt, waarbij ook de situatie op de huizenmarkt verbetert.
In dat geval zou de economische groei in 2014 1,5% kunnen bedragen. Een hogere groei is niet uitgesloten. Indien een structurele oplossing van de Europese schuldencrisis dichterbij komt en het vertrouwen in het gehele eurogebied herstelt kan de open Nederlandse economie daarvan profiteren via een aantrekkende wereldhandel.
