Het zal tot 2017 niet makkelijker worden om een baan te vinden. Het aantal werkzoekenden neemt tot 2013 toe, terwijl het aantal banen afneemt. En het herstel op de arbeidsmarkt dat vanaf 2014 inzet, gaat maar mondjesmaat, zo blijkt uit de gisteren bekend gemaakte arbeidsmarktprognose van uitkeringsinstantie UWV.
Het UWV denkt dat het aantal geregistreerde werkzoekenden de komende twee jaar met 90.000 zal toenemen tot 563.000. Tegelijk neemt het aantal banen dit jaar met 37.000 af, en in 2013 met nog eens 7000.
De meeste werklozen vallen in de leeftijdscategorie 55-plus. Daar komt geen verandering in: eind 2013 zit ruim 11 procent van de deze leeftijdsgroep zonder werk.
Vanaf 2014 ziet het UWV de arbeidsmarkt weer aantrekken, maar tot 2017 blijft de werkloosheid boven het niveau van de kredietcrisis. Tot die tijd is er volgens het UWV op de arbeidsmarkt ook geen sprake van structurele krapte (waarbij de vraag naar arbeidskrachten groter is dan het aanbod).
Een naderend tekort aan werknemers is de gangbare visie sinds het rapport van de commissie-Bakker, die in 2008 het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid adviseerde over de toekomst van de arbeidsmarkt. Iedereen zou een baan kunnen vinden, wanneer de vergrijzing en de pensionering van de babyboomgeneratie eenmaal zouden inzetten.
Deze analyse – uitgebracht voor het uitbreken van de bankencrisis in 2008 – is volgens bijzonder hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer te dominant. “Het is door alle partijen omhelsd als de enige juiste analyse. Maar die gaat uit van een veel te lineaire doorrekening van de trends. Bijvoorbeeld dat er automatisch structurele tekorten ontstaan als de beroepsbevolking krimpt.”
Aan conjunctuurgolven ging het rapport echter voorbij, zegt De Beer, net als aan mogelijke alternatieven. “Als werkgevers merken dat vacatures moeilijker te vervullen zijn, komen ze met strategieën om dat probleem op te lossen. Zoals uitbesteding, automatisering of het zoeken naar arbeidsmigranten. Een bedrijf zal niet snel structureel met een arbeidstekort komen te zitten.”
Het huidige kabinetsbeleid om de arbeidsmarkt te hervormen is deels op de analyse van commissie-Bakker gebaseerd. De prognose van het UWV bevestigt nu de voorspelling die De Beer drie jaar geleden al deed. Het versoepelen van het ontslagrecht of het aantrekkelijk maken van 65-plussers op de arbeidsmarkt stoelt volgens De Beer dan ook op de verkeerde aannames.
“Als je in een crisis meer mensen stimuleert zich aan te bieden op de arbeidsmarkt, krijg je meer werkloosheid. Voor nieuwkomers wordt het alleen maar lastiger om een baan te vinden. Dat werkt op de korte termijn dus averechts. En op de lange termijn kun je erover discussiëren of de verruiming van het ontslagrecht wel nodig is.”
Het UWV becijfert dat tussen 2014 en 2017 er jaarlijks 50.000 banen zullen bijkomen. Bij deze geringe groei is uitgegaan van de economische groeicijfers van het CPB van 1,5 procent per jaar. Tegelijkertijd neemt in deze periode de beroepsbevolking gemiddeld met 45.000 per jaar toe.
Ook merkt het UWV op dat door de geringe economische groei er weinig nieuwe vacatures bijkomen. “Negen van de tien zijn vervangingsvacatures”, aldus André Timmermans, directeur van UWV Werkbedrijf. “Al blijft het in onzekere tijden lastig vooruitkijken.”
Bron: Trouw / 7 juni 2012
